04.06.2024

3S1O – Trójmorze to zacieśnianie relacji w regionie i wielodomenowa współpraca na rzecz bezpieczeństwa

Środowisko bezpieczeństwa w ujęciu światowym i europejskim przechodzi największe zawirowania od kilkudziesięciu lat. Region państw wschodniej części Unii Europejskiej, stanowiących jednocześnie wschodnią flankę NATO, podlega licznym procesom i poddany jest wielu zagrożeniom wymagającym zacieśniania relacji i wielodomenowej współpracy. Inicjatywa Trójmorza, jeden z największych projektów geopolitycznych w Europie Środkowo-Wschodniej integrujący 13 państw w ramach Unii Europejskiej, nabiera szczególnego znaczenia w dobie współczesnych zagrożeń dla bezpieczeństwa regionu. Zacieśnianie relacji państw nadbrzeżnych Bałtyku, Morza Śródziemnego oraz Morza Czarnego uczestniczących w Inicjatywie ma być odpowiedzią na wyzwania gospodarcze czy bezpieczeństwa energetycznego. Dostęp do morza stanowi istotny aspekt budowania niezależności poprzez utrzymanie dostępu państw nadbrzeżnych do globalnego rynku, nieskrępowanej wymiany handlowej, zapewnienia dostaw surowców energetycznych czy bezpieczeństwa militarnego (dostawy wojskowe).

Przykład Ukrainy pokazuje w jak ciężkiej sytuacji znajduje się państwo odcięte od portów (Morze Azowskie) i dodatkowo objęte blokadą morską przeciwnika. Morze jest przy tym areną konfrontacji, obszarem prowadzenia działań zastępczych (proxy war), gdzie stosowane są liczne, znane już formy charakterystyczne dla konfliktów hybrydowych, jak i zupełnie nowe działania mające na celu omijanie sankcji nałożonych na Rosję w wyniku ataku na Ukrainę (flota „jednostek cieni”). Morza to także rezerwuar odnawialnej energii wiatrowej, jak i przestrzeń wydobycia i tranzytu surowców naturalnych przy wykorzystaniu rurociągów podmorskich (ropa naftowa i gaz naturalny). Po dnie morskim poprowadzone są liczne kable i światłowody odpowiadające za przesył energii, komunikację i transfer danych (np. w odniesieniu do operacji bankowych). Tworzy to określone podatności na działania skierowane przeciwko obiektom infrastruktury krytycznej, jak i działania przeciwko żegludze.

Powyższa problematyka obok poszukiwania synergii między rozwojem infrastrukturalnym transportowej, rozbudowy potencjału gospodarczego i obronnego wschodnich krajów Unii Europejskiej, stanowi jeden z obszarów tematycznych Konferencji Three Seas One Opportunity (3S1O), której trzecia edycja pod tytułem New Wave odbywa się w Gdańsku (w Montowni) w dniach 4-5 czerwca 2024 roku.

Spotkanie jest szansą na przeprowadzenie pogłębionej dyskusji na temat znaczenia regionalnej współpracy dla bezpieczeństwa i realizacji strategicznych interesów państw regionu.

Drugi dzień konferencji 3S1O będzie także momentem publicznego zaprezentowania Raportu pod tytułem: CZY MORZE POMOŻE? Bałtyk a bezpieczeństwo energetyczne Polski. Publikacja powstała w wyniku współpracy ekspertów różnych dziedzin skupionych wokół The Opportunity Institute for Foreign Affairs i Instytutu Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza.

Dla The Opportunity: 

Kmdr por. dr hab. Rafał Miętkiewicz  – Adiunkt na Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni. Doktor habilitowany nauk społecznych (nauki o bezpieczeństwie), ekspert Instytutu Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza w Rzeszowie, członek Polskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Narodowego i Polskiego Towarzystwa Nautologicznego. Współautor raportu: „Czy morze pomoże? Bałtyk a bezpieczeństwo energetyczne Polski”.

Konferencja 3S1O to Zadanie publiczne finansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Dyplomacja Publiczna 2024”