14.08.2024

„Wizyty gospodarskie” minister Nancy Faeser w sierpniu 2024 r. – komentarz

Rutynowe odwiedziny przez minister spraw wewnętrznych RFN, Nancy Faeser, wybranych jednostek policyjnych miały na celu, obok bieżącej kampanii wyborczej, przede wszystkim budowę kapitału politycznego dla niej samej. W teorii winien on zaprocentować po wyborach federalnych w 2025 r. zachowaniem stanowiska szefowej MSW. Wydaje się jednak, iż składane przy okazji odnośnych wizyt propozycje zmian w prawie, szczególnie rozszerzające prawo do inwigilacji obywateli, mogą okazać się niekorzystne wizerunkowo i dla niej samej i dla jej partii, czyli socjaldemokracji.

Inicjatywa tzw. „letniej trasy bezpieczeństwa” (Sicherheitstour 2024) to rutynowy element niemieckiego życia politycznego. Ma na celu zapoznanie się przez kierownictwo MSW, ale i wysokich funkcjonariuszy partyjnych z bieżącymi problemami dotyczącymi np. walki z przestępczością w kluczowych miejscach występowania danego zjawiska.

Tegoroczna edycja, realizowana od 12 do 23 sierpnia br. przez Minister Spraw Wewnętrznych, Nancy Faeser, obejmuje m.in. wizyty jednostek policji federalnej odpowiedzialnych za ochronę granicy z Polską, ratownictwo techniczne, wodne, lotnicze, pomoc udzielaną wobec kobietom poszkodowanym przez użycie przemocy, akademie policyjne czy też fundacje wspierające wolontariat w zakresie umacniania bezpieczeństwa. Wartym zauważenia pozostaje fakt, iż pierwszym terminem zaplanowanej „letniej trasy” Faeser, po którym nastąpiła bezpośrednia wizytacja granicy polsko-niemieckiej, stała się wizyta w centrali niemieckiego odpowiednika ABW w Kolonii.

Termin inicjatywy ma niepodważalny kontekst polityczny. Minister nie unika odwiedzin krajów związkowych, w których odbędą się za niecały miesiąc wybory do landtagów i w których to np. zwalczanie nielegalnej emigracji jest kluczowe dla sukcesu wyborczego. Sama obecność Faeser nie zapewni co prawda jej partii, czyli SPD, zwycięstwa w głosowaniu. Ma jednak na celu złamanie monopolu CDU i AfD w poruszaniu kwestii bezpieczeństwa, tym bardziej, iż wizyta w Kolonii miała na celu zaprezentowanie sukcesów niemieckich tajnych służb w walce z terroryzmem islamskim.

Równie istotne jest budowanie przez ministra wizerunku sprawnego polityka w obszarze, który może stać się polem mniej lub bardziej wymuszonej kooperacji SPD z CDU po wyborach lokalnych w 2024 oraz federalnych z 2025. Strategicznym celem spotkań w sierpniu br. będzie zatem tworzenie kapitału politycznego, który w sprzyjających okolicznościach powinien w nowym rządzie federalnym zaprocentować zachowaniem przez Faeser teki ministerialnej. Wydaje się też, iż nacisk w kalendarzu spotkań na odwiedziny federalnych struktur sił bezpieczeństwa RFN jest odpowiedzią na inicjatywy rządzącej w Saksonii CDU, która zapowiadała tworzenie dodatkowych municypalnych formacji policyjnych. W tym kontekście należy rozumieć także deklarację minister o utrzymaniu kontroli granicznych z Polską.

Faeser wykorzystywała spotkania ze środowiskiem służb do prezentacji planowanych przez siebie kierunków działań, tj. operacyjnego zwiększenia uprawnień organów porządkowych oraz pożądanych przez związki zawodowe policji zmian prawa. Do tych ostatnich należeć ma np. rozszerzenie katalogu zakazanych ostrych narzędzi, których posiadanie będzie penalizowane z mocy ustawy.

I o ile polemika z takim rozwiązaniem może być niekorzystna politycznie, o tyle chęć umożliwienia policji, np. celem walki z terroryzmem, korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji pomocnych w ustalaniu tożsamości albo miejsca pobytu podejrzanych, może wywołać znaczny sprzeciw tych wyborców, którzy będą obawiać się nadmiernej inwigilacji obywateli ze strony władz. To zaś może przynieść SPD większe szkody wizerunkowe aniżeli podróże pani minister po Niemczech i zorganizowane w osobliwej konwencji „wizyt gospodarskich” inspekcje garnizonów.

Tytus Jaskułowski