10.05.2024

Ilu nas jest? Sprzeczne dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz Państwowej Komisji Wyborczej na temat liczby ludności Polski

Sprzeczne dane polskich instytucji państwowych na temat demografii III Rzeczypospolitej, stają się problem w planowaniu rozwoju państwa jak i prywatnego biznesu.

W kwietniu 2024 roku dwie instytucje podały estymowaną przez nich liczbę ludności Polski na koniec 2023 roku. Główny Urząd Statystyczny podał że na 31 grudnia 2023 roku w Polsce mieszkało 37,6 miliona obywateli polskich, jednocześnie Państwowa Komisja Wyborcza poinformowała że liczba obywateli polskich we wrześniu 2023 roku wynosiła 35,8 miliona osób.

Różnica pomiędzy owymi dwoma estymacjami wynosi 1,8 miliona ludzi, jest to wielkość porównywalna do podanej przez GUS liczby mieszkańców Miasta Stołecznego Warszawa (ok. 1,86 miliona ludzi).

Wytłumaczeniem różnicy w szacunkach obu instytucji jest to, iż GUS jednocześnie wskazuje, że na koniec 2022 roku 1,5 miliona Polaków przebywało za granicą przez ponad 12 miesięcy. Można domniemywać, że PKW nie ujmuje ich w swoich wyliczeniach.

Istotne jest również, że żadna z powyższych instytucji nie uwzględnia w swoich szacunkach liczby imigrantów przebywających w Polsce, a należy pamiętać o tym że w samym ZUS zarejestrowanych jest ponad 1,1 miliona cudzoziemców.

Niestety w Polsce nie ma rzetelnych informacji na temat ogółu obywateli polskich mieszkających w ojczyźnie, nie wiadomo również jaka jest całkowita liczba ludności kraju. W samym województwie mazowieckim, różnica w liczbie mieszkańców, wskazywanej przez obie instytucje wynosi 370 000 osób. Jednocześnie dane dotyczące migracji wewnętrznych w Polsce są wątpliwej jakości, ponieważ w dużej mierze opierają się na systemie meldunkowym. Obecnie wiele miast prowadzi kampanie zachęcające do płacenia podatku PIT w miejscu realnego zamieszkania. Wynika to z faktu, że duża część migrantów wewnętrznych nie rejestruje miejsca swojego faktycznego pobytu.

W sytuacji, w której żaden urząd w Polsce nie ma dokładnych danych na temat liczby mieszkańców danego regionu, planowanie jakichkolwiek inwestycji czy to państwowych, samorządowych czy prywatnych, obarczone jest dużym ryzykiem.

Prywatny inwestor nie ma dostępu do rzetelnych danych na temat realnej liczby osób w wieku produkcyjnym w rejonie inwestycji, sytuacja ta może doprowadzić do problemów z dostępem siły roboczej, mimo, iż według prognoz przygotowanych na podstawie danych państwowych, które z natury powinny być wiarygodne, braki takie nie powinny wystąpić.

Władze samorządowe natomiast nie mogą poprawnie określić potrzeb komunalnych w swojej jednostce samorządu terytorialnego (JST), jednak w tym przypadku dla części samorządów brak wiedzy na temat realnej liczby mieszkańców, może być korzystny w krótkoterminowej perspektywie. Zawyżona liczebność JST powoduje otrzymywanie większych niż należne w rzeczywistości środków czy to z budżetu państwa czy Unii Europejskie., Jednak w perspektywie długofalowej, rodzi się obawa o zasadność ponoszonych inwestycji.

Nieuniknione jest urealnienie liczby mieszkańców Polski, proces ten wymaga zmiany metodologii liczenia ludności przez GUS oraz wliczenia do ogółu ludności imigrantów. Dodatkowym czynnikiem uwiarygadniającym dane znajdujące się w rejestrach państwowych, byłoby skorzystanie z danych firm telekomunikacyjnych, pozwalających na bardziej elastyczne szacowanie migracji wewnętrznych jak i określanie ile osób przebywa na danych obszarach w godzinach pracy, jednocześnie mieszkając na stałe w innej miejscowości.

Zmiana ta znacząco zmniejszyłaby ryzyko inwestycji zarówno podmiotów prywatnych jak i państwowych.

Ariel Drabiński