12.04.2024

Raport o stanie przestępczości w Niemczech

Coroczna informacja federalnego MSW o stanie przestępczości stała się elementem prowadzącym do zaostrzenia kampanii wyborczej w RFN oraz związanej z tym debaty dotyczącej polityki migracyjnej. Wynikało to z opublikowanych w raporcie danych o wzroście liczby przestępstw jako takich oraz tych popełnianych przez cudzoziemców. Dokument ów nie wpłynie jednak na zmiany strukturalne w organach państwowych, związane ze wsparciem finansowym i personalnym dla policji, systemu edukacji czy też pomocy socjalnej. Tymczasem pomoc dla tych podmiotów mogłaby zmienić rejestrowane przez MSW negatywne trendy.

Policyjna Statystyka Kryminalna (PSK) publikowana jest corocznie od lat 50. XX wieku. Omawia delikty ścigane z mocy prawa, aczkolwiek bez uwzględniania tych, którymi ustawowo nie zajmuje się resort spraw wewnętrznych, np. karno-skarbowych.

Dane zaprezentowane na początku kwietnia br. w raporcie za 2023 r. idealnie wpasowywały się w narrację tych partii, które domagały się zaostrzenia polityki migracyjnej, względnie tej dotyczącej bezpieczeństwa wewnętrznego.

I tak, ilość zanotowanych przestępstw, tj. 5,9 mln, przekroczyła o 9% skalę z ostatniego roku przed pandemią. Liczba ofiar (1,2 mln) wzrosła o ponad 8%. Spadającą wykrywalność oceniono na 58%. O ponad 40% wzrosła liczba sprawców będących dziećmi lub młodocianymi. Wzrósł (o 17%) odsetek cudzoziemców, którzy popełniali czyn zabroniony. Na dwa miliony sprawców i podejrzanych 1,3 mln to osoby o pochodzeniu innym niż niemieckie. Przestępstwa z użyciem przemocy wzrosły do poziomu nienotowanego od piętnastu lat. Wzrosła też liczba uszkodzeń ciała, kradzieży oraz ataków z użyciem noża. Więcej (o 18%) zanotowano także włamań. Co ciekawe, spadki notowano z kolei w odniesieniu do oszustw, fałszerstw a także, szeroko definiowanej przestępczości gospodarczej – o ponad 46%

Jako przyczyny zarysowanych tendencji MSW wskazywało na rozwój skali ubóstwa, wcześniejsze doświadczenia w stosowaniu przemocy, koszty psychiczne i socjalne dla młodocianych związane z okresem pandemii, a także generalnie zły stan systemu oświaty uniemożliwiający zdobycie wykształcenia oraz pokonania, np. poprzez edukację, trudnej sytuacji socjalnej uchodźców.

Publikacja zakończyła się typowymi komentarzami reprezentantów partii politycznych, dążących do wprowadzenia polityki „zero tolerancji” dla przestępców i przyśpieszenia deportacji sprawców (SPD), zaostrzenia polityki migracyjnej (CDU), zarzutami, iż dane z raportów pokazują wyłącznie zaniedbania poprzednich rządów (FDP), względnie opiniami, iż nie można było z przytaczanych statystyk wyciągać pochopnych wniosków (Zieloni). Jedynie związki zawodowe policji wskazywały na niedoinwestowanie personalne służb porządkowych, brak środków na działania o charakterze prewencyjnym oraz potrzebę zaostrzenia kar za przestępstwa.

Na uwagę zasługiwała w tym kontekście coraz większa rozbieżność stanowisk tworzących rząd federalny SPD oraz Zielonych. Narracja tej pierwszej, która odpowiada za resort spraw wewnętrznych, implikowana jest co prawda kampanią wyborczą do Parlamentu Europejskiego oraz Landtagów. Tym niemniej coraz bardziej zbliża się ona, retorycznie i programowo, do elementów prezentowanych przez CDU.

Może to oznaczać, iż socjaldemokraci liczą się z koniecznością zawarcia koalicji z chadecją w przyszłości. Zieloni bowiem nie tylko dystansowali się od np. chęci zaostrzenia polityki migracyjnej przez rząd, ale i zapowiadali wewnętrzne referendum partyjne w sprawie jej kształtu. To jednak może spowodować utratę poparcia przez to ugrupowanie zarówno na rzecz SPD, ale i AfD lub BSW, i, w konsekwencji, jakąś formę rekonstrukcji gabinetu. Kluczowe dla dalszego pozycjonowania się wspomnianych ugrupowań staną się jednakże wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz Landtagów.

Tytus Jaskułowski