13.05.2024

Struktura demograficzna polskiego rynku pracy – najnowsze dane GUS

Główny Urząd Statystyczny opublikował dane dotyczące osób pracujących w gospodarce narodowej w listopadzie 2023 roku, według których średni wiek pracownika w Polsce wynosi 42,6 lat, a mediana 42 lata.

Dane Głównego Urzędu Statystycznego, opublikowane 29 kwietnia 2024 roku dotyczą struktury demograficznej pracowników a ich analiza budzi słuszny niepokój. Średnia wieku osoby pracującej w gospodarce narodowej wyniosła 42,6 lat.

Podział na grupy wiekowe pracowników kształtuje się w sposób następujący (od najliczniejszej do najmniej licznej):

• osoby w wieku 35-44 stanowią 28,9% pracowników
• osoby w wieku 45-54 stanowią 24,8% pracowników
• osoby w wieku 25-34 stanowią 22,1% pracowników
• osoby w wieku 55-64 stanowią 15,15% pracowników
• osoby w wieku 15-24 stanowią 5,85% pracowników
• osoby w wieku 65 i więcej stanowią 3,3% pracowników

W gospodarce narodowej pracuje 780,6 tysiąca emerytów oraz 476 tysięcy osób niepełnosprawnych. Łącznie te dwie grupy, odpowiadają za 8,2% ogółu osób pracujących w Polsce.

Powyższe dane jasno wskazują, że polski rynek pracy wchodzi w okres starzenia się. W ciągu najbliższej dekady liczba pracowników w wieku 45-54 lat wzrośnie o ponad milion osób, liczba pracowników w wieku 55-64 wzrośnie o 1,3 miliona, jednocześnie spadać będzie liczba pracowników w wieku 15-24 lata.

Rosnąć też będzie liczba emerytów na rynku pracy. Będzie to wynikać z malejącej wysokości emerytur: osoby przechodzące na emeryturę w 2024 roku, w wyniku wydłużania się długości życia na emeryturze otrzymają o 4,1% (mężczyźni) i 3,7% (kobiety) niższe świadczenia niż osoby przechodzące na nią w 2023 roku, a proces ten będzie kontynuowany w kolejnych latach.

Z przyczyn demograficznych, nieuniknione jest podniesienie i zrównanie wieku emerytalnego. Obecnie Polska zobowiązała się w ramach realizacji Krajowego Planu Odbudowy do podnoszenia efektywnego wieku emerytalnego. Zmiany te również przełożą się na średnią wieku polskich pracowników.

Metamorfoza demograficzna krajowego rynku pracy będzie przyspieszać, czego efektem będzie wiele wyzwań stojących przed pracodawcami. W ciągu najbliższej dekady pojawią się duże braki siły roboczej (spadek liczby osób w wieku produkcyjnym o około 100 000 rocznie), co przełoży się na wzrost kosztów pracy i wymusi automatyzacje w każdym sektorze gospodarki.

Jednocześnie przedsiębiorcy by stać się atrakcyjnym dla potencjalnego pracownika będą zmuszeni do zmiany systemów benefitowych w swoich firmach, mniej atrakcyjne będą staną się rozwiązania skierowane dla osób młodych (takie jak pakiety sportowe) a znacznie bardziej skuteczne będą rozwiązania oparte na zapewnieniu odpowiedniej opieki zdrowotnej oraz grupowe plany emerytalne.

Jednak największym wyzwaniem będzie dbanie o rozwój kompetencji obecnych pracowników jak i dostosowanie systemów szkolenia do osób starszych, które z przyczyn biologicznych wolniej nabywają nowe umiejętności niż osoby młode.

Państwo natomiast, powinno przygotować system aktywizacji osób w wieku 50+, poprzez realne przystosowanie ich do wymogów dynamicznie zmieniającego się rynku pracy oraz wspierać pracodawców w dostosowaniu się do nowej rzeczywistości gospodarczej.

Źródło ilustracji: GUS

Ariel Drabiński